W sprawach dotyczących służebności przesyłu właściciel nieruchomości może domagać się w szczególności: wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za lata poprzednie, a także odszkodowania za spadek wartości nieruchomości lub szkody powstałe przy budowie i eksploatacji urządzeń przesyłowych.

Służebność przesyłu to szczególna forma ograniczonego prawa rzeczowego, która daje przedsiębiorcom przesyłowym trwały tytuł do korzystania z nieruchomości w zakresie posadowienia, eksploatacji oraz utrzymania urządzeń takich jak linie energetyczne, gazociągi czy rurociągi. Jej obecność w kodeksie cywilnym od 2008 r. ma na celu legalizację dotychczasowego korzystania z gruntów, które dawniej często następowało bez formalnej podstawy prawnej. Prawo to nie pozbawia własności, ale trwale ją ogranicza, co może skutkować ograniczeniem zagospodarowania części działki i wpływać na jej wartość rynkową. Zakres służebności określa się w treści umowy lub postanowienia sądu oraz – jeśli istnieje – w księdze wieczystej nieruchomości. Warto pamiętać, że zakres ten obejmuje nie tylko fizyczne urządzenia, lecz także pas eksploatacyjny i technologiczny, w którym właściciel ma ograniczone pole do manewru inwestycyjnego

Umów konsultację prawną on-line

Wynagrodzenie vs. odszkodowanie – prawne rozróżnienie

Dlaczego „wynagrodzenie” to nie to samo co „odszkodowanie”.

W praktyce prawnej wynagrodzenie za służebność przesyłu ma charakter rekompensaty za ograniczenie prawa własności wynikające z ustanowienia lub bezumownego korzystania z cudzej nieruchomości, a nie odszkodowania w sensie tradycyjnym. To pojęcie szersze niż odszkodowanie, ponieważ obejmuje zarówno rekompensatę za ograniczenia korzystania z działki, jak i utratę wartości jej części, która stała się trudno zagospodarowalna lub mniej atrakcyjna inwestycyjnie. Orzecznictwo i literatura podkreślają, że wynagrodzenie rekonstruuje realne straty właściciela z racji ograniczenia władztwa nad nieruchomością. W konsekwencji wynagrodzenie za służebność często pokrywa typowe skutki, które inaczej leżałyby w podstawie odszkodowania – pod warunkiem, że uszczerbek wynika bezpośrednio z ustanowienia służebności.

Czynniki wpływające na wysokość wynagrodzenia

Co decyduje o tym, ile możesz uzyskać od operatora?

Wysokość wynagrodzenia za służebność przesyłu zależy od szeregu czynników, które są analizowane przez sąd przy uwzględnieniu opinii rzeczoznawcy majątkowego. Kluczowe elementy to charakter i przeznaczenie nieruchomości (grunt budowlany, rolny, leśny), długość pasa służebności oraz wpływ ograniczeń na potencjalne zagospodarowanie pozostałej części działki. Dodatkowo bierze się pod uwagę uciążliwość samej infrastruktury (np. linie wysokiego napięcia powodujące większe ograniczenia niż kable w ziemi), strefy ochronne wokół urządzeń oraz potencjalny spadek wartości nieruchomości. Przykładowe rynkowe widełki (orientacyjne) wskazują, że wynagrodzenia mogą sięgać od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych za linie energetyczne czy gazociągi, przy czym grunty budowlane regularnie przynoszą wyższe kwoty niż grunty rolne lub leśne

Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie – roszczenia retrospektywne

Możliwość dochodzenia za lata bez tytułu prawnego.

Jeżeli przedsiębiorstwo korzystało z Twojej działki bez prawidłowej służebności lub innej podstawy prawnej, masz prawo domagać się wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres wsteczny. W praktyce oznacza to żądanie zapłaty za realne korzystanie – często oparte o analogię do stawek czynszu dzierżawnego lub rzeczowej wyceny ograniczenia użytkowania – za okres, który nie jest objęty umową ani służebnością zasiedzoną. Roszczenia te przedawniają się generalnie po upływie 6–10 lat od momentu, w którym można było żądać świadczenia, więc ważne jest, aby działać bezzwłocznie i nie dopuścić do utraty roszczeń z powodu przedawnienia.

Pomaganie drugiemu człowiekowi uważam za powołanie zawodu adwokata. Za każdą sprawą skrywa się ludzka historia, warta szczególnej uwagi i zaangażowania.

Rafał Przybyszewski

Adwokat

Strategia dochodzenia – negocjacje i sądowy pozew o służebność i zapłatę

Jak przygotować się do skutecznego dochodzenia roszczeń.

Pierwszym krokiem jest dokładna analiza księgi wieczystej i ustalenie, czy służebność została już wpisana oraz czy przedsiębiorstwo ma jakikolwiek tytuł prawny do korzystania z gruntu. Następnie warto zlecić rzeczoznawcy majątkowemu przygotowanie operatu szacunkowego określającego wpływ ograniczeń na wartość nieruchomości. Na tej podstawie możesz wystosować wezwanie do zapłaty i negocjować ugodę z operatorem. Jeśli negocjacje zawiodą, pozew o ustanowienie służebności i zapłatę wynagrodzenia (oraz ewentualnie roszczenia za bezumowne korzystanie) jest naturalnym krokiem. Pamiętaj, że odpowiednie udokumentowanie sprawy i profesjonalne przygotowanie argumentacji dowodowej znacząco zwiększa szansę na korzystne rozstrzygnięcie sądowe.

Pomoc prawna w sprawie służebności przesyłu

Jako kancelaria z doświadczeniem w sprawach prowadzonych przed sądami w Bydgoszczy, Toruniu, Gdańsku, Poznaniu, Włocławku, Grudziądzu i Inowrocławiu pomagamy naszym Klientom w dochodzeniu wynagrodzenia za służebność przesyłu oraz zapłaty za lata bezumownego korzystania z gruntów — skontaktuj się, aby odzyskać należne Ci pieniądze.

Pomoc prawna w sprawach spadkowych

Więcej informacji

Skontaktuj się z autorem artykułu

Czy masz jakieś pytania? Nurtują Cię wątpliwości? Czy chcesz zapytać o możliwe rozwiązania w Twojej sprawie?

Adwokat Rafał Przybyszewski posiada bogate doświadczenie w prowadzeniu spraw sądowych. Na co dzień doradza klientom w skomplikowanych zagadnieniach cywilnych, spadkowych, rodzinnych i karnych. Pomaga też przedsiębiorcom rozwiązywać ich bieżące problemy.