Umowa dożywocia może być świetnym rozwiązaniem dla osób starszych, które chcą zabezpieczyć swoje utrzymanie na jesień życia, a jednocześnie przekazać nieruchomość w dobre ręce. Jednak, jak każda umowa, może ona w pewnych okolicznościach zostać unieważniona. W tym wpisie przybliżam najważniejsze kwestie dotyczące tego zagadnienia, tłumacząc, kiedy i w jakich przypadkach jest to możliwe.

Na czym polega umowa dożywocia? To swoisty kontrakt pomiędzy właścicielem nieruchomości (zbywcą) a osobą zobowiązującą się do jego utrzymania (nabywcą). W zamian za przekazanie własności nieruchomości, nabywca zobowiązuje się do zapewnienia dożywotniego utrzymania zbywcy. Oznacza to dostarczenie wyżywienia, dachu nad głową, opieki w chorobie, a na koniec – organizację godnego pogrzebu. Warto jednak pamiętać, że umowa dożywocia nie jest rozwiązaniem idealnym dla każdego, a niektóre sytuacje mogą prowadzić do jej unieważnienia.

Umów konsultację prawną on-line

Unieważnienie umowy dożywocia

Czy można odwołać umowę dożywocia?

Choć przepisy przewidują możliwość unieważnienia umowy dożywocia, to w praktyce nie jest to takie proste. Aby doszło do jej unieważnienia, muszą zostać spełnione konkretne przesłanki, które są szczegółowo opisane w Kodeksie cywilnym. W skrócie, unieważnienie umowy może być możliwe w przypadku:

Wady oświadczenia woli

– jeśli zbywca nieruchomości, czyli dożywotnik, działał pod wpływem błędu, groźby lub w stanie wyłączającym świadome podejmowanie decyzji (np. z powodu choroby psychicznej).

Zamiana dożywocia na rentę

– jeśli między stronami umowy dochodzi do konfliktów i ich relacja staje się niemożliwa do utrzymania, sąd może zamienić obowiązki wynikające z umowy dożywocia na rentę pieniężną.

Rozwiązanie umowy z powodu wyjątkowych sytuacji

– np. gdy między dożywotnikiem a nabywcą dochodzi do poważnych konfliktów, agresji lub innych skrajnych zachowań, sąd może podjąć decyzję o rozwiązaniu umowy.

Czy rodzina może rozwiązać umowę dożywocia?

Szanse członków rodziny na rozwiązanie umowy dożywocia

Często członkowie rodziny dożywotnika rozważają podjęcie kroków prawnych w celu unieważnienia umowy. Trzeba jednak wiedzieć, że to sam dożywotnik lub nabywca nieruchomości mają prawo do wystąpienia z roszczeniem o unieważnienie, a nie członkowie rodziny. Oczywiście, nic nie stoi na przeszkodzie, aby bliscy pomogli dożywotnikowi w podjęciu działań – na przykład zapewniając mu wsparcie prawnika.

Jak unieważnić umowę dożywocia?

Przepisy o wadach oświadczenia woli

Jednym z najczęstszych powodów unieważnienia umowy dożywocia są wady oświadczenia woli. Oznacza to, że osoba zawierająca umowę nie była w pełni świadoma jej konsekwencji lub była zmuszona do jej podpisania. Takie sytuacje mogą obejmować:

Błąd – kiedy dożywotnik miał mylne wyobrażenie o istotnych elementach umowy.
Podstęp – gdy nabywca umyślnie wprowadził dożywotnika w błąd.
Groźba – gdy umowa została zawarta pod wpływem presji lub szantażu.

W przypadku udowodnienia jednej z powyższych wad, sąd może uznać umowę za nieważną. Należy jednak liczyć się z tym, że tego typu procesy są długotrwałe i skomplikowane, a rozstrzygnięcie sprawy wymaga często opinii biegłych.

Pomaganie drugiemu człowiekowi uważam za powołanie zawodu adwokata. Za każdą sprawą skrywa się ludzka historia, warta szczególnej uwagi i zaangażowania.

Rafał Przybyszewski

Adwokat

Szanse na unieważnienie umowy dożywocia

Rozwiązanie tylko w wyjątkowej sytuacji

Unieważnienie umowy dożywocia nie jest łatwe, ale w określonych sytuacjach możliwe. Każda sprawa wymaga jednak indywidualnej analizy i oceny przez sąd, co sprawia, że pomoc profesjonalnego prawnika może okazać się nieoceniona. Pamiętajmy też, że jest to wyjątek od zasady, zgodnie z którą zawarte umowy powinny być dotrzymywane. Jeśli zastanawiasz się nad unieważnieniem umowy dożywocia, skonsultuj swoją sytuację z adwokatem, który pomoże Ci ocenić Twoje szanse i przeprowadzi Cię przez zawiłości prawne.

Pomoc prawna w sprawach spadkowych

Więcej informacji

Skontaktuj się z autorem artykułu

Czy masz jakieś pytania? Nurtują Cię wątpliwości? Czy chcesz zapytać o możliwe rozwiązania w Twojej sprawie?

Adwokat Rafał Przybyszewski posiada bogate doświadczenie w prowadzeniu spraw sądowych. Na co dzień doradza klientom w skomplikowanych zagadnieniach cywilnych, spadkowych, rodzinnych i karnych. Pomaga też przedsiębiorcom rozwiązywać ich bieżące problemy.